Een liedje uit het dansprogramma van Jaap Leegwater wat ik samen met Galina Dumushliyska, Rein de Graaf, Rob Kerkhoven en Jeroen Smoorenburg heb opgenomen voor de CD At the Bulgarian Dance Tavern.
Gabrovska kopanica | Габровска копаница 🇧🇬
Eind negentiger jaren had ik de eer om het kinderdansgezelschap Zarowe uit de stad Nijmegen te begeleiden.
De muziek van één van hun choreografieën was gecomponeerd door de klarinettist Nikolaj Venkov uit de stad Gabrovo. ik heb heel goede herinneringen van de samenwerking met deze bijzondere muziakant. De melodie waar ik het meeste van heb genoten is deze kopanica vanwege de bijzonder mooie melodieën en de danskracht die ze veroorzaken.
Deze muziek is in het kader van het aanleren van de choreografie voor de dansers wel opgenomen, maar deze opname is voor mij verloren gegaan. Gelukkig vond ik een opname van het orkest Soluna, die het speelden op een volksdansbal op het winterkamp van VTI in Kiental, Zwitserland, oudjaarsavond 1998. In Soluna speelden toen Ulrike Siems, Jan-Jaap Spaargaren, Gregor Schäfer, Hans Janssen, René Gosse en ik. Monique Lansdorp viel die avond in voor Helene Egberts en Kálmán Balogh speelde mee als gastmuzikant.
Het orkest Soluna is ontstaan uit het begeleidingsorkest van ‘Zarowe’ en heeft deze mooie kopanica gebruikt om het bal die avond te verrijken.
So maki sum se rodila | Со маки сум се родила 🇲🇰
Maandagmiddag 24 mei is multi-instrumentalist Roelof Rosendal overleden. So maki sum was een van Roelofs favoriete nummers.
Reeds op twaalfjarige leeftijd legde Roelof (1955 - 2021) een uitgesproken interesse voor traditionele muziek aan de dag. In eerste instantie waren het de melodieën van de gajda en de complexe ritmiek van de muziek uit Macedonië die zijn aandacht trokken. Op autodidactische wijze, door het zelf bouwen van instrumenten en het eindeloos luisteren naar opnamen, maakte hij zich deze muziek eigen. Later trad hij op met Turkse en Joodse muzikanten, speelde in verschillende muziekgroepen en studeerde muziek uit de Balkan en Turkije bij de etnomusicoloog Wouter Swets. Hij speelde tien jaar lang in diens ensemble Čalgija, waar hij ook de ud leerde bespelen. Terwijl zijn kennis van de Oost-Europese muziek gestadig groeide, richtte hij zijn interesse tevens op de Keltische traditionele muziek. In 1987, hetzelfde jaar waarin hij als multi-instrumentalist in dienst trad bij het Internationaal Danstheater, nam hij één van de meest complexe traditionele instrumenten ter hand; de uilleann-pipes. Roelof was een alom gewaardeerde bespeler van dit met uitsterven bedreigde instrument en kon als geen ander verbindingen leggen tussen Oost- en West Europese traditionele en moderne muziek.
Roelof was ook oude sok. Een in memoriam van een andere oud-NJNer: Doedel. Roelof was vooral bekend om zijn doedelzak. Hij was de eerste met een (Macedonische) gajda en heeft later meerdere anderen er ook aan geholpen. Ook speelde hij veel slagwerk, wie heeft er niet gehupst op de maat van zijn Turkse Trom? Geen enkel instrument had geheimen voor hem. Zo heeft hij in latere ensembles Griekse en Turkse luit gespeeld. Computer. Roelof dook al heel vroeg diep in de balkanmuziek met al zijn complexe maten en ritmes. En legde dat ook graag uit. Dat resulteerde in lange cijferreeksen als 2-2-3, 2-2-3, 2-2-3-2-2. Dat leverde hem de bijnaam computer op.
Minka | Минка 🇧🇬
Al vele jaren terug speelde ik bij de NJN de Minka uit de Beeraak. Later hoorde ik de opname van Rob Brandon op Gajda en de Sestri Kušlevi.
De melodie die voor de volksdans wordt gebruikt betreft alleen maar de zangmelodie. Ik als instrumentalist vind dat toch een beetje jammer en heb ik een versie gemaakt die zowel dansbaar is voor (internationale) volksdansers als ook wat afwisselender als muziekstuk.
De zangmelodie bestaat uit een melodie van vier maten, met als intermezzo een stukje van twee maten. Het aantal maten van de dans is 4 – 4 – 2 – 4 – 2 – 4 en dit moest dus ook worden overgenomen in het instrumentale stuk om de dans op de nieuwe muziek te laten passen.
Deze versie is één keer uitgevoerd, in 2018, door het volksdansbalorkest Wii Muzikanti tijdens het volksdanskampeerweekeinde in Ommen.
De muziek hieronder is opgenomen met een Motorola Nexus 6 telefoon tijdens een repetitie. De Wii Muzikanti bestonden toen uit (v.l.n.r.): Okke Alkema - klarinet, zang Hans Luijcx - viool, zang Jan Wollring - accordeon Joost Meilof - contrabas David Reina - gitaar Michiel Bakkes - tarambuka Dank jullie wel dat ik deze opname mag gebruiken!
Praznavodaeva râčenica | Празнаводаева ръченица 🇧🇬
December 2015 bereikte mijn goede vriend Jaap Leegwater de gerespecteerde leeftijd van 65 jaar. Voor zijn verjaardag heb ik toen een râčenica gecomponeerd en voor zijn verjaardag de bladmuziek gegeven (en gespeeld!). Natuurlijk beloofd er een opname van te maken en enkele jaren later – ik ben niet heel snel helaas – heb ik die belofte kunnen inlossen. Met de hartelijke dank aan Bert, Wim en Lubomir voor hun geweldige muzikale inbreng.
Maar waarom er nou zo’n onuitspreekbare naam gegeven? Ik had hem natuurlijk gewoon de Leegwaterdans kunnen noemen.
Let op voor de bezoekers die deze site in een andere taal lezen dan in het Nederlands - de volgende alinea is voor Google Translate een uitdaging.
Maar dat heb ik ook gedaan. Leeg in het Bulgaars is prazen (празен), water is voda (вода). Als je dat samenvoegt krijg je voor ‘leeg water’ in het Bulgaars ‘prazna voda’. Eigenlijk slaat dat nergens op (sorry Jaap en Lubo) maar dat heb je vaker met namen. Echter is dat nog geen naam. Een naam in proper Bulgaars eindigt bijna altijd op -ev of -ov. Dus wordt de eigennaam Leegwater dus in het Bulgaars Praznavodaev. En als je dat als een soort genitief gebruikt (Leegwater’s râčenica dus) dan wordt dat Praznavodaeva râčenica.
Een beetje inspiratie uit Tracië met een beetje inspiratie uit Dobrudža.
Varnensko horo | Варненско хоро 🇧🇬 🇳🇱
Deze melodie komt van mijn hand. Tijdens repetities van het kinderdansensemble Zarowe ontstond al improviserend deze melodie waarna ik hem gebruikt heb voor de CD At the Bulgarian dance tavern, uitgegeven door Jaap Leegwater.
Eigenlijk is het dus een Nederlandse Varnensko horo!
Povlekana | Повлекана 🇧🇬
Deze melodie speel ik (net als Sborenka) sinds het einde van de vorige eeuw voor de danslessen van Jaap Leegwater. De eerste keer was op het Balkanfestival in 1998 in Zetten. In 2000 hebben we opnames gemaakt voor de CD At the Bulgarian dance tavern van Jaap Leegwater. Op deze CD speel ik samen met Rein de Graaff, Jeroen Smoorenburg, Rob Kerkhoven en Galina Durmushliyska. Uiteindelijk heb ik de opnames van Paul in 2010 na het overlijden van Jeroen gemixt. Rob heeft deze kort voor zijn overlijden nog gehoord. In 2011 is de CD door Jaap uitgegeven.
Povlekana is een râčenica uit de Bulgaarse streek Dobrudža. Oorspronkelijk gespeeld door het Dobrudžanskata trojka, wat bestaat uit een samenspel van gajda, gâdulka en garmoška, zonder enige vorm van harmonie, wat in Bulgarije zeldzaam is. De akkoorden in de bladmuziek en de opname zijn daarom van mijn en Rob’s hand.
Sborenka | Сборенка 🇧🇬
Deze melodie speel ik (net als Povlekana) sinds het einde van de vorige eeuw voor de danslessen van Jaap Leegwater. De eerste keer was op het Balkanfestival in 1998 in Zetten. In 2000 hebben we opnames gemaakt voor de CD At the Bulgarian dance tavern van Jaap Leegwater. Op deze CD speel ik samen met Rein, Jeroen, Rob en Galina. Uiteindelijk heb ik de opnames van Paul in 2010 na het overlijden van Jeroen gemixt. Rob heeft deze kort voor zijn overlijden nog gehoord. In 2011 is de CD door Jaap uitgegeven.
Sborenka behoort, samen met Râka en Danec, tot een groep dansen uit Bulgaars Dobrudža in 2/4 maat die melodisch lastig uit elkaar te halen zijn. Kenmerk van de Danec is dat er zangmelodieën in kunnen zitten.
Er zijn ook partijen beschikbaar voor Bb en Eb instrumenten en genoteerd met de F-sleutel.
Ispajče | Испайче 🇧🇬
Een set Ispajče melodieën die ik de loop van de jaren heb verzameld en nu verantwoord aan elkaar heb geplakt.
De Ispajče is een dans uit het Pirin gebergte, het Bulgaarse deel Macedonië. De muzikanten – in veel gevallen een zurna met tâpan – volgen het tempo van de dansers. Als je deze melodie voor dansers begeleidt, zijn de voeten van de dansers dus je dirigent!
De maat is een 13/16, opgedeeld in 3 23 23. Versnellen de dansers en dus ook de melodie, verdwijnen sommige vertragende 3-elementen en wordt de maat gespeeld als een 11/16, opgedeeld in 3 22 22.