Tag: Šopluk

Geplaatst op

Snošti večerahme | Снощи вечерахме 🇧🇬

Onlangs kwam deze muziek langs in allerlei berichten met de vraag welke maatsoort dit betreft. Het gaat om een verder onbegeleide zangmelodie afgewisseld met een instrumentale solo op kaval.

het instrumentale stuk wordt in de normale maat van de kopanitsa gespeeld, in 11/16 (22 3 22 / 16).

Het lied begint met twee maten kopanitsa, en gaat dan meteen over in een maat bekend van Jove, malaj mome, of Jovino horo. In Noord-Macedonië wordt de Janino oro ook in deze maat gespeeld. De maatindeling is 3 22 22 3 22 / 16.

De onverwachte overgang van de kopanitsa-maat naar de Jovino-maat maakt dit – ook voor mensen die ingevoerd zijn in onregelmatige maatsoorten – een lastig vraagstuk.

Met dank aan het kanaal ‘Вечната музика’ die het op YouTube beschikbaar hebben gesteld en op Facebook liedteksten plaatsen van deze oude muziek.

Geplaatst op

Šopska râčenica | Шопска ръченица 🇧🇬

Onlangs kwam ik in een WhatsApp bericht een jonge muzikant voorbij met een fabuleuze instrumentbeheersing en een prachtige stem – de Griekse Maria Dafka. Op deze video speelt ze samen met haar familie de Pajduškata van ensemble Jantra uit de stad Bjala, en aansluitend zingt ze de Pajduškata zoals de volksdansende wereld hem kent: More čičo reče.

Als ‘The Σtreet Σound project’ staat een râčenica online waar Maria Dafka in speelt. Een van de leden van orkest Čalgija, Roland, werd geïnspireerd door deze versie.

Ik kende deze muziek echter al als Šopska râčenica, gespeeld door hetzelfde (mij niet bekende) orkest als wat Petrunino horo speelt:

En deze versie heb ik uitgewerkt. Wie weet welk orkest deze dansvideos heeft ingespeeld, laat het weten!

Geplaatst op

Radomirsko horo | Радомирско хоро 🇧🇬

Een buitengewoon virtuoos stuk van meesteraccordeonist Trajčo Sinapov in zijn snelle stijl uit Šopluk (midden-west Bulgarije).

Het ritme in de eerste set melodieën is ook typisch voor deze streek. Het lang-kort-lang-kort-lang, normaal voor een Graovsko horo, is hier onder een snelle zesdelige maat gespeeld, zodat het polyritmisch wordt.

Wel drie pagina’s muziek, omdat er in de herhalingen steeds maar weer andere variaties worden gespeeld!

Geplaatst op

Donkino oro | Донкино оро 🇲🇰

Door (het orkest van) accordeonist Stevo Teodosievski en de legendarische klarinettist Medo Čun gespeelde snelle dans in 7/16 maat. Ik ken deze dans vooral van de dansavonden in Amsterdam waar er een dans op werd gedaan die in de verte op een Kjustendilska râčenica lijkt. Dit nummer zou zo in de West-Bulgaarse stijl passen, wat maar aangeeft hoe nauw verbonden de Macedonische en Bulgaarse cultuur zijn (en dat ligt wel gevoelig).

Maar dit is Macedonisch.

Ik ken drie opnames van deze melodie. Behalve degene die ik heb uitgewerkt bestaat er nog een nieuwere opname, opgenomen op de CD ‘Chaje Shukarije’ van Esma Redžepova (World Connection WC43016). De CD is opgenomen door het orkest van Teodosievski, een paar jaar nadat hij was overleden – maar Medo Čun speelt wel mee. De opname is helaas nooit online gepubliceerd.

De derde opname van deze melodie is traditioneler uitgevoerd, gespeeld door dwarsfluitist Ivan Terziev.

Donkino oro uitgevoerd door Medo Čun met (het orkest van) Stevo Teodosievski
Donkino oro uitgevoerd door Ivan Terziev op dwarsfluit.
Geplaatst op

Kjustendilsko horo | Кюстендилско хоро 🇧🇬

Muziek uit de streek Šopluk, het midden-westen van Bulgarije. Gespeeld in de stijl van de Graovsko horo, en deze dans kan er ook prima op worden gedanst. Dit is een solo-nummer voor tambura, hier gespeeld door majstor Rumen Sirakov.

Deze muziek wordt nog steeds uitgevoerd, zoals bijvoorbeeld door het volksmuziekorkest van de Bulgaarse nationale radio. Ook is er een folklore-discotheek plaat uitgekomen, waarbij het nummer wordt begeleid door prachtige jaren tachtig synthesizers.

Rumen Sirakov (oude opname)
Volksmuziekorkest van de BNR
Jaren -tachtig disco!

Ik heb dit nummer veel gespeeld met Rob Kerkhoven, die het van de majstor zelf had geleerd. Rob speelde het prachtig. Ik mis Rob nog steeds!

Rob Kerkhoven
Rob Kerkhoven

Geplaatst op

Perniška râčenica | Пернишка ръченица 🇧🇬

Een vlotte, mooie, opzwepende snelle râčenica gespeeld door de accordeonist Ibro Lolov. Lolov speelt misschien iets meer nummers in zijn typische zigeunerstijl – zie bijvoorbeeld de Bulčenski tanc – echter valt deze meer in de stijl uit Šopluk zoals Trajčo Sinapov dat ook heel goed kan. In volle vaart!

Op YouTube staat ook een versie met minder ruis. En een oudere versie met een interessante vioolsolo.
Geplaatst op

Graovskata | Граовската 🇧🇬

Nikola Atanasov speelde deze Graovsko horo op gajda op een van de eerste CD’s van Balkanton: Folk Rhythms from Bulgaria. Typisch voor vele Bulgaarse dansnummers wordt de dansmuziek vooraf gegaan door een introductie zonder maat of ritme. In dit geval wordt dat Markovska pesen (lied uit Markovo) genoemd, maar vaker wordt er een algemenere naam aan gegeven, zoals Bavna pesen – langzaam lied – of Na trapeza. Dat betekent aan (de rijk gedekte) tafel, zodat je tussen de dansen door nog even wat kan eten.

De Graovsko horo is een dans in 2/4 maat en heeft een speciaal onderliggend ritme. Het is een lang-kort-lang-kort-lang ritme, verdeeld over twee 2/4 maten. Je zou het in dit geval kunnen kunnen opschrijven als groepen van 4-2-4-2-4 / 16.

De dans is erg vergelijkbaar met bijvoorbeeld Kjustendilska râčenica of Sitno šopsko horo. De passen van de bijbehorende dans volgen niet de cadans van het ritme, maar hebben een kort-kort-lang patroon, zoals bijvoorbeeld de râčenica die heeft.

Een notatie voor B♭-instrumenten is hier beschikbaar.
Dit is wel de originele grammofoonplaat en de juiste versie, maar de kwaliteit is belabberd. Mocht je een abonnement op Spotify hebben kan je hem hier (vanaf 1’36’’) kraakvrij beluisteren.