Stojan mama si dumaše | Стоян мама си думаше 🇧🇬

Dit wordt een wat langer 22/16 bericht! 😅

Yves Moreau heeft in 1969 de muziek van een dans opgenomen die de afgelopen vijftig jaar ongeveer de hele wereld heeft geïnspireerd, met een bijzondere onregelmatige maatsoort:

Deze dans is sindsdien bekend geworden onder de naam Sandansko horo – dans uit Sandanski. Echter kennen ze de melodie denk ik niet zo goed in die stad (ja, Sandanski is een stad). Of nu misschien ondertussen wel. De stad Sandanski ligt in het Pirin gebergte, een paar kilometer oostelijk van de rivier de Struma, en bijna twintig kilometer noordelijk van de Grieks-Bulgaarse grens:

Waar deze muziek en dan ook deze hele specifieke maat echter wel vandaan komt is de streek Strandža, het zuid-oostelijk deel van Bulgarije wat grenst aan Turkije. De melodie van Sandansko horo komt daar voor als liedje: Stojan mama si dumaše. En het spijt me Yves, maar ik vermoed dat je de muzikanten van het Pirin ensemble niet goed verstaan hebt toen ze de naam van de muziek aan je vertelden: Strandžansko horo. Mij had het zeker ook kunnen overkomen. Hoe bizar is het dat het Pirin ensemble iets speelt uit Strandža?

En dan nog iets over de maat. Ik heb in den beginne de 22/16 maat geïnterpreteerd als 9+9+4 / 16, ofwel 2223 2223 22. Ik ben er alweer heel lang geleden op gewezen door professor Ljuben Dosev, van het conservatorium in Plovdiv, dat dit niet correct is – de frasering hoor je te interpreteren als 222322 2322, een samensmelting van twee toch al niet heel makkelijke onregelmatige maten: Krivo Sadovsko 13 + Grânčarsko 9. Als je goed luistert, zal deze frasering uiteindelijk veel natuurlijker overkomen.

Yves Moreau heeft samen met Jaap Leegwater de CD ‘Ajde na horo’ opgenomen (uitgebracht als Gega GD 134). Daarop staat een nieuwe bijzondere opname, gespeeld door het Teodosii Spasov kwartet. Het liedje wordt ook uitgevoerd door Denis Jordanov – met een heel interessant tussenspel. Een hele mooie uitvoering is gespeeld door het Nederlandse orkest Prijatno op hun CD, uitgegeven door de Nevofoon in 1990. Deze opname kenmerkt zich door de herhaling een kwint hoger en met begeleiding in typisch macedonische stijl. Later speelde een groot deel van Prijatno samen met zangeres Desislava Georgieva en hebben ze hem nogmaals opgenomen.

Stojan mama si dumaše

Hieronder de bladmuziek en het luistervoorbeeld van het liedje Stojan mama si dumaše. De tekst zoals hier gezongen kon ik niet op het internet vinden maar gelukkig heb ik de tekst nu correct genoteerd met hulp van Lubo Leegwater en zijn moeder Nina Kavardjikova.

Strandžansko horo (Sandansko horo)

Hieronder de bladmuziek van de opname zoals gespeeld door het (ad hoc) orkest van ensemble Pirin in 1969.